Trong xã hội hiện đại, tệ nạn đánh bạc không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội mà còn làm xói mòn đạo đức, kinh tế của nhiều gia đình. Nhận thức được mối nguy hại này, Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) đã có những quy định cụ thể nhằm xử lý nghiêm minh hành vi đánh bạc trái phép. Bài viết này phân tích các quy định pháp luật về tội đánh bạc, giúp người đọc hiểu rõ hơn về khung hình phạt cũng như những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
1. Đánh bạc là gì?
Đánh bạc được hiểu là hành vi tham gia vào các trò chơi không được pháp luật cho phép, mà kết quả thắng thua sẽ dẫn đến việc được nhận hoặc mất đi những lợi ích vật chất đáng kể. Những lợi ích vật chất này có thể là tiền mặt (bao gồm cả tiền Việt Nam và ngoại tệ) hoặc các tài sản có giá trị như xe máy, ô tô, điện thoại và các vật có giá trị khác.
Điều cần lưu ý là những khoản tiền hoặc tài sản được xác định là công cụ, phương tiện đánh bạc không chỉ bao gồm những thứ có ngay tại hiện trường, mà còn bao gồm cả tiền/tài sản đang giữ trên người người đánh bạc hoặc cất giữ ở nơi khác nhưng có đủ căn cứ xác định sẽ được sử dụng vào mục đích đánh bạc.
Cần phân biệt rõ giữa hành vi đánh bạc trái phép với các hình thức giải trí có thưởng hợp pháp được Nhà nước cấp phép như xổ số, cá cược thể thao… Những hoạt động này tuy có yếu tố may rủi nhưng không bị coi là hành vi vi phạm pháp luật.
2. Các yếu tố cấu thành của tội đánh bạc
2.1. Về chủ thể của tội phạm
Theo Điều 12 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), chủ thể của tội đánh bạc là người từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự. Quy định này xuất phát từ tính chất của tội phạm không thuộc nhóm rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Người phạm tội phải đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi, đồng thời ý thức được hậu quả pháp lý từ việc tham gia đánh bạc trái phép.
2.2. Về khách thể của tội phạm
Tội đánh bạc xâm phạm trực tiếp đến trật tự công cộng và an ninh xã hội. Hành vi này không chỉ làm suy thoái đạo đức xã hội mà còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh các tệ nạn khác, gây bất ổn cho cộng đồng. Pháp luật nghiêm cấm đánh bạc nhằm bảo vệ thuần phong mỹ tục và lối sống văn minh.
2.3. Về mặt khách quan
Hành vi phạm tội được thể hiện qua việc tham gia các hình thức cá cược trái phép có thưởng bằng tiền/tài sản trị giá từ 5 triệu đồng trở lên, hoặc dưới 5 triệu đồng nhưng đã từng bị xử phạt hành chính/kết án về đánh bạc. Đáng lưu ý, giá trị đánh bạc được xác định theo từng lần riêng lẻ chứ không cộng dồn nhiều lần.
Hậu quả không phải là yếu tố bắt buộc để cấu thành tội phạm, song thực tế cho thấy đánh bạc thường dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng như trộm cắp, bạo lực. Trường hợp này, người phạm tội có thể bị truy cứu thêm các tội danh khác tùy theo tính chất hành vi.
2.4. Về mặt chủ quan
Tội phạm được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội hoàn toàn nhận thức rõ tính chất bất hợp pháp của hành vi nhưng vẫn chủ động tham gia với mục đích kiếm lợi từ tiền/tài sản của người thua cuộc. Yếu tố này phân biệt rõ giữa hành vi phạm tội và các hoạt động giải trí có thưởng hợp pháp.
3. Quy định về tội đánh bạc
3.1 Mức xử phạt của tội đánh bạc
Căn cứ theo Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội đánh bạc thì khung hình phạt của tội đánh bạc được chia làm hai trường hợp sau:
– Khung hình phạt cơ bản được quy định tại khoản 1 Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017: phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
– Khung hình phạt tăng nặng được quy định tại khoản 2 Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017: phạt tù từ 03 năm đến 07 năm đối với những trường hợp:
+ Có tính chất chuyên nghiệp;
+ Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50.000.000 đồng trở lên;
+ Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
+ Tái phạm nguy hiểm.
Ngoài ra, người thực hiện hành vi đánh bạc trái phép còn có thể bị áp dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Có thể thấy, nếu một người đánh bạc trái phép với giá trị tài sản đánh bạc là từ 5.000.000 đồng trở lên thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc. Điều này đồng nghĩa với việc, nếu đánh bạc với giá trị tài sản là dưới 5.000.000 đồng thì sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ dừng lại ở mức độ xử phạt hành chính, với mức phạt được quy định tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình:
“1. Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi mua các số lô, số đề.
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- a) Đánh bạc trái phép bằng một trong các hình thức như xóc đĩa, tá lả, tổ tôm, tú lơ khơ, tam cúc, 3 cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế, binh ấn độ 6 lá, binh xập xám 13 lá, tiến lên 13 lá, đá gà, tài xỉu hoặc các hình thức khác với mục đích được, thua bằng tiền, tài sản, hiện vật;
- b) Đánh bạc bằng máy, trò chơi điện tử trái phép;
- c) Cá cược trái phép trong hoạt động thi đấu thể thao, vui chơi giải trí hoặc các hoạt động khác”.
Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự cũng đưa ra một ngoại lệ: không phải tất cả mọi trường hợp đánh bạc lần đầu dưới 5.000.000 đồng đều không bị truy cứu trách nhiệm hình sự; mà với những đối tượng mặc dù đánh bạc lần đầu nhưng trước đó đã bị xử lý bằng một trong hai hình thức: xử phạt hành chính về hành vi đánh bạc hoặc hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc; đã bị kết án về hành vi đánh bạc hoặc hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc chưa được xóa án tích, nay vẫn vi phạm thì cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc.
3.2. Tội đánh bạc sử dụng công nghệ cao
– Tình tiết “sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” trong tội đánh bạc và tội tổ chức đánh bạc được hiểu là sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử để đánh bạc trực tuyến (như hình thành các chiếu bạc online…);
– Việc sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử khác như là phương tiện để liên lạc với nhau (nhắn tin qua điện thoại, email, zalo… để ghi số đề, lô tô) mà không hình thành nên các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật trực tuyến thì không thuộc trường hợp nêu trên.
Theo quy định tại khoản 2 Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 thì phạm tội thuộc trường hợp sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm
Ngoài ra, theo quy định tại khoản 3 Điều 321 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 còn quy định về hình thức phạt bổ sung đối với tội đánh bạc như sau: người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Theo đó, tội đánh bạc sử dụng công nghệ cao sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phạt tù từ 03 năm đến 07 năm. Ngoài ra còn sẽ bị phạt tiền với hình thức phạt bổ sung từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Kết luận:
Quy định về tội đánh bạc trong Bộ luật Hình sự thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng của nhà làm luật. Mức khởi điểm truy cứu trách nhiệm hình sự từ 5 triệu đồng (hoặc tái phạm) cho thấy chính sách vừa kiên quyết đấu tranh phòng chống tệ nạn, vừa có tính phân hóa trách nhiệm pháp lý. Quy định này không chỉ bảo vệ trật tự công cộng mà còn góp phần ngăn chặn các hệ lụy xã hội do cờ bạc trái phép gây ra, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội hiện nay. Tuy nhiên, trong bối cảnh phát triển của các hình thức đánh bạc trực tuyến tinh vi, các quy định pháp luật cần tiếp tục được hoàn thiện để đảm bảo hiệu quả áp dụng trong thực tiễn.
Liên hệ ngay để được tư vấn:
📌 THÔNG TIN LIÊN HỆ
📱 Điện thoại: 0902.17.6768
📧 Email / Website: Locphatlaw@gmail.com
🏢 Địa chỉ: 58 Huỳnh Tấn Phát, Phường Hòa Cường Bắc, Quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng.
Lộc Phát Law – Đồng hành pháp lý, bảo vệ công lý!
